Herşeyin Başı Sağlık Ziya Kapran Retina ve Göz Hastalıkları Uzmanı

Herşeyin Başı Sağlık Ziya Kapran Retina ve Göz Hastalıkları Uzmanı

Herşeyin Başı Sağlık Ziya Kapran Retina ve Göz Hastalıkları Uzmanı

Video özeti aşağıdadır;

Prof. Dr. Ziya Kapran, Cem TV ekranlarında canlı yayınlananHerşeyin Başı Sağlık programında;

Göz hastalıkları ile ilgili bilgilendiriyor.

Retina dekolmanı ve retina yırtığını nedir?

Retina gözün en arkasında görmeyi sağlayan noktadır. Gözün en arkasında 3 tabaka bulunur. Retina da bunların en içinde bulunan kısmıdır. Ve gözün en önemli dokusudur. Bu tabakada yer alan yırtıklar ilerlerse retina tabakası ayrılırsa buna retina dekolmanı adı verilir. Retina dekolmanı gözün en önemli acil hastalıklarından biridir. Retina dekolmanının görülme olasılığı yılda 10binde 1dir. Bu olasılığa sağlıklı gözlerde dahildir, sağlam bir göz de yırtılabilir.

Gözde neden yırtık oluşur?

Genellikle doğuştan gözün arka kısmında zayıf noktalar buluyor ve zamanla bu zayıf noktalardaki yırtılmalar oluşabiliyor. Kişide retina tamamen ayrılırsa hasta hiçbir şey göremeyebiliyor. Oluşan bu durumda retina tamamen ayrıldığı için retina dekolmanı diyoruz.

Retina dekolmanı ne kadar sıklıkla görülür?

Retina dekolmanının görülme olasılığı yılda 10binde 1dir. Hasta herhangi bir göz operasyonu geçirdiyse bu oran artıyor %1 kadar çıkıyor. Kişi eğer bir göz kazası geçirdiyse ya da ailesinde daha evvel bir retina yırtığı olan bir kişi var ise yine bu oran artıyor. Fakat hiçbir rahatsızlığı olmayan bir bireyde de retina dekolmanı gelişebilir.

Retina dekolmanının tedavisi acil midir? Yani hemen müdahale edilmeli midir?

Evet acildir. Hemen müdahale edilmelidir. Gözde meydana gelen hastalıklar içerisinde en acil müdahale edilmesi gereken hastalıklarından biridir.

Kişi bu noktaya gelmeden yani retina dekolmanı olmadan önce herhangi bir tedbir alabilir mi?

Alınabilir. Öncelikle bu hastalık hakkında fikir sahibi olmak çok önemli. Retina dekolmanı göze hiçbir müdahale gerçekleşmese de oluşabilen bir hastalıktır. Hastanın gözünde sinekler uçuşuyor, flaş çakıyor(şimşek çakması), kömür kurumu gibi dökülmeler oluyorsa bunlar en önemli bulgularıdır. Ailede retina dekolmanı var ise bu kişinin mutlaka gözün arkası muayene edilmelidir. Çünkü öncesinde tespit edilen bir vakada lazerle müdahale edilip bu kısımlar kaynatılabiliyor. Böylelikle dekolman önlenebilir.

Gözde şimşek çakması ya da sinekler uçuşuyor olarak görüldüğü zaman ne kadar sürede bir doktora başvurmalıyım?

İlk olduğunda en kısa sürede göz hekimine gidilmeli. İlk şimşekler çaktığında eğer kişi göz hastalıkları hekimine 24 saatte gidebilirse ameliyat olmadan kişinin görmesi kurtulabilir.
Göz hastalıklarında ilk muayene nasıl yapılır?

Göz bebeği büyütülüp gözün arkasına bakılır. Bu durumda tehlikeli ve önemli bir yırtılma var ise orası lazer ile kapatılabilir. Ancak çoğu zaman hasta bu durumu geçirdikten yani retina tabakası ayrıldıktan sonra kliniğe geliyor.


62 yaşında gözünde sinek uçuşmaları ve alt kısmında da kararma gören bir kişi ne yapmalı? Göz Doktoru bu kişinin göz bebeğine büyüterek inceleyip baktığında bir süre daha bu şekilde kalabileceğini belirtmiş.

Belli bir yaşa geldikten sonra gözde yer alan vitreus tabakası su kaybediyor ve retina tabakasından ayrılıyor. Bu er ya da geç birçok kişide oluyor. Bu tabaka ayrılırken 100 kişiden 1’inde retinayı yırtıyor. İşte retina dekolmanı bu nedenden oluyor. Ancak kalan 99’unda bu şekilde olmuyor. Bu kişide bu 99luk dilim içerisinde yani gözünde bu sinekler uçuşacak bu durum normal. Sonunda vitreus tabakası küçülecek ve bu durum ortadan kalkacak. Yaklaşık 6 ay ile 1 sene içerisinde bu durum normalleşecek. Bu yavaş bir süreç çünkü gözün o kısmında retina ya da kan damarı yok. Her 100 hastadan 1inde ciddi bir retina yırtığı oluyor. Sağlıklı bireylerde de olan bir durumdur.

Retina yırtığı nasıl tedavi edilir?

Genellikle kliniğe gelen hastalar ilk aşama olan lazerle müdahale aşamasını geçmiş olarak geliyorlar. Bu durumda da ameliyat yapmanın dışında bir seçenek kalmıyor.

Eğer gözün arkasında bir yırtılma olduysa tıpkı patlak bir lastiğin tamir edilmesi gibi dışarıdan bu kısma bir yama yapıyoruz. Yırtık bazen bir kaç yerde oluyor. Bu durumda yamayı bir kaç yere yapmak durumunda kalıyoruz. Bu ilk bir ay içinde gelen hastalara yapılan bir yöntemdir. Bu yöntem skleral yani gözün dışından yapılan çökertme yöntemidir.

Retina yırtığı tedavi edildikten sonra görme düzeliyor mu?

Gözün merkezinde fovea denilen bir sarı nokta bulunur. Sarı noktaya kadar ilerleme olduysa ve hasta belli bir yaşın üzerindeyse görme durumu belli bir yere kadar kalır. 40 yaşın altındaki hastalar eğer erken gelirse daha iyi görebiliyorlar. 40 yaşın üzerinde bu durum biraz daha geç oluyor. Daha geç gelen hastalarda vitreus cerrahisi sayesinde yapılan yama tutmuyorsa bunu değiştirebiliyoruz.

Gözde yamuk yumuk ya da küçük cisim olarak görme durumu nedir?

Sarı nokta yani makula hastalıklarında yamuk yumuk ve büyük ya da küçük görme gibi şikayetler olabiliyor. Makula yani sarı nokta bölgesinin anjiyosu çekilmeli bu bölgenin optik tomografisi çekilmeli ve değerlendirilmeli. Bazen bu durum cerrahi olarak düzeltilmesi gerekebiliyor. Bu bölgede meydana gelen kırışıklıkları vitreus cerrahisi ile düzeltmek kaba tabir ile ütülemek mümkün.

Şeker hastaları gözlerini nasıl kontrol edilmeli?

Şeker hastalığı en çok gözü etkiliyor. Gözde bir çok lezyona sebep olur ancak bunlardan en önemlisi şekerin yarattığı retina bozukluklarıdır. Çeşitli kanamalar, yağ birikintileri, ödem yapar ve zamanında tedavi edilmezse bunlarda ciddi şekilde görmeyi azaltır ve buda körlüğe sebep olur. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde en önemli görme kaybı nedenleri arasında birinci veya ikinci sırada diyabetik retinopatiler gelir. Burada yapılması gereken en önemli durum takiptir. Şeker hastalarının görme ile ilgili hiçbir şikayeti dahi olmasa mutlaka senede 1 kere göz doktoruna gitmeliler. Gözde herhangi bir bulgu yok ise yılda 1 kez göz doktoruna gidip muayene olmalılar. Retinada ya da gözde bir rahatsızlık var ise bu durumda muayene sıklığını artırmalılar. 6 ayda bazen 3 ayda bir takip edilmeli.

Şeker hastasında yırtılma ya da rahatsızlık var ise tedavisi nasıl yapılır?

Önce gözde meydana gelen hasarın derecesini anlıyoruz. Derecesini de göze çekilen anjiyo ile anlıyoruz. Ayrıca optik koherans tomografi çekiyoruz. Eğer burada ciddi bir hastalık ve buna bağlı bozulmalar başladıysa 3 temel aşamalı tedavi yöntemimiz var bunu yapıyoruz. Birinci yöntem lazer tedavisi, ikincisi göze yapılan iğneler ve bunların hiçbirinden sonuç alamıyorsak vitreus cerrahisi yani gözün içinden yapılan ameliyatlara sıra geliyor. Bunun için takipler çok önemli. Ben iyi görüyorum gibi düşünmeliler mutlaka yılda 1 kere hiçbir şeyde olmasa bir göz hekimine gidip göz bebeğini büyüttürüp gözün arkasına bakılmalı.

Lazer tedavisinin zararı var mı?

Şeker hastaları da çoğu klinik durum gibi gözlerindeki rahatsızlık artığında geliyorlar. Lazer ile yapılan tedavide görme belli bir noktaya getirilir ancak çok etki etmez. Fakat hastalar genellikle şekere bağlı olan görme kayıplarını lazere bağlarlar. Lazer bir ana tedavidir. Lazer bir fotokoagülasyon yapar. Yani ışık yardımıyla bozuk damarları yakar, sızdıran damarları yok eder ve hastanın görmesini korur. Yaklaşık hastaların %70’inin görmesi bu şekilde korunur.

Lazer tedavisinde başarılı olmayan hastalarda ne yapılır?

Şeker hastalarında lazer tedavisini hemen hemen her aşama da kullanırız. Lazer, iğne ve cerrahi operasyon olarak tedavi yöntemleri sıralanır.

İğne tedavisi çok yapılır. İğne tedavisinde gözün içerisine ilaç konulur. Bu ilaçlar şekerin tahrip ettiği sızdıran ve bozulan damarları geçici olarak kapatır. Daha iyi bir lazer operasyon yapılmasına olanak sağlar.

Bu tedavilerin hiçbirine cevap vermeyen hastalarda ki bu gelen hastaların %30’unu kapsıyor. Bu kişilere de cerrahi operasyon olan vitrektomi (gözün içinden ameliyat) yapıyoruz. Bu ameliyatı gözde kanama oluştuğu zaman, vitreusta yani göz sıvısında kanama oluşur ve hasta hiçbir şey göremez. Aynı zamanda yine retina dekolmanı oluşmuş ise yine vitrektomi ameliyatı uygulanır. Zamanında gelen hastaların çoğunda cerrahi operasyona gerek kalmıyor.

Şekerini kontrol etmeyen hastalar bu üç tedavi yönteminden de sonuç alamayabiliyor.

Sarı nokta nedir?

Gözün en değerli yeri hazinesi sarı noktadır. Orayla görüp, oradan renkleri algılarız, tüm herşeyi orası ile algılarız. Birçok hastalığı vardır. Yaşa bağlı makula dejenerasyonu bunlardan biridir. Bu hastalığı hastaya daha iyi anlatabilmek adına biz hastaya sarı nokta hastalığı diyoruz.

Sarı noktada belli bazı maddelerin birikmesi sonucu gözün arkasında önce yağ birikintisi ile başlar ve yaşla bu birikinti artar. Bu hastalığın iki tipi vardır. Birincisi kuru tipi ikincisi ise yaş tipidir. Kuru tipine maalesef yapılabilecek çok bir şey yoktur. Bunun ilerlemesini yavaşlatmak için bazen ilaçlar veriyoruz.

Yaş tipinde ise kanama oluyor. Gözün bu kısmı aslında kuru bir bölge yani hiç kan damarı yok ancak bu bölgede bulunan yağ birikintilerinin arasına bir damar yumağı yürüdüğü zaman orada kanama meydana geliyor ve su sızdırır.

Yaş tip sarı nokta hastalığında nasıl bir tedavi yolu izlenir?

Burada meydana gelen bu kanamalar ve su sızıntılarından dolayı hasta en önemli hazinesini yani merkezi görmesini kaybeder. Yaş tipinde iki tane tedavi yöntemi vardır bunlardan birincisi soğuk lazer yani orayı yakmayacak bir tedavi ikincisi ise göz içine enjeksiyondur.

Özellikle damar geçirgenliğini baskılayan ilaçlar çıkınca hastanın görmeleri %90 oranında korunup %30 görme kaybı da geri getirilebiliyor.

Sarı nokta hastalığını tetikleyen unsurlar nelerdir?

Kalp hastalıklarını yani damar sertliğini yapan her şey sarı nokta hastalığını tetikliyor. Sigara, kolesterolün yüksekliği, hipertansiyon ve ailede sarı nokta hastalığının bulunması bu hastalığa olan eğilimi artırıyor. Özellikle sigara sarı nokta hastalığının olma olasılığını 20 kat artırıyor.

Yazıları Büyütün Rahat okuyun + -

Durumunuzu özet olarak anlatabilecek bir şekilde bizimle iletişime geçebilirseniz en kısa sürede geri dönüş sağlayacağız.