GÖZ ALERJİSİ NEDİR?
Konjunktivit olarak da bilinen göz alerjileri oldukça yaygındır. Gözün, kendisini tahriş eden bir şeye (alerjen) tepki vermesiyle meydana gelir. Göz alerjenle mücadele etmek üzere histamin denilen bir madde üretir. Bunun sonucunda gözler ve konjunktiva kızarır, şişer ve kaşınır. Gözler sulanabilir ve yanabilir. Diğer türden konjunktivitlerin tersine, göz alerjileri bulaşıcı değildir.
Göz alerjisi olan kişilerde genellikle aynı zamanda burun alerjileri de görülmekte olup bunlar burnun kaşınması, tıkanması ve hapşırma ile kendini gösterir. Genellikle mevsimsel alerjilere bağlı geçici bir durumdur.
Göz alerjisi ev hayvanlarının kepeklerinden, tozdan, polenlerden, dumandan, parfümden ve hatta yiyeceklerden kaynaklanabilir. Eğer alerjinize sebep olan durumdan kaçınmayı başaramazsanız, alerjiniz şiddetlenebilir. Ciddi ölçüde yanma ve kaşıntı ve hatta ışığa duyarlılık meydana gelebilir.
GÖZ ALERJİSİNİN BELİRTİLERİ
En yaygın göz alerjisi belirtileri şunlardır:
Eğer göz alerjisine burun alerjisi de eşlik ediyorsa, burunda tıkanıklık, kaşınma ve hapşırma görülür. Aynı zamanda baş ağrısı, boğazda kaşıntı ve batma veya öksürük yaşanabilir.
GÖZ ALERJİSİNİN SEBEPLERİ NELERDİR?
Alerji, normalde zararsız olan bir alerjene vücudun bağışıklık sisteminin tepki vermesidir. Bir alerjen gözünüze temas ettiğinde, gözünüzdeki bazı hücreler (mast hücreleri) alerjenle mücadele etmek için histamin ve başka maddeler salgılar. Bu reaksiyon sebebiyle gözünüz kızarır, kaşınır ve sulanır.
Gerek iç gerek dış mekânlarda, havada bulunan alerjenler pek çok göz alerjisine yol açar. Bu alerjenlerden bazıları şunlardır:
Parfüm, kozmetik veya ilaçlara karşı alerjik reaksiyon meydana geldiğinde de gözlerde alerjik tepki oluşabilir. Bazı kişilerin kayganlaştırıcı göz damlalarındaki ya da reçeteli göz damlalarındaki koruyucu kimyasallara alerjisi olabilir. Bu kişiler mümkünse koruyucu madde içermeyen damlalar kullanmalıdır.
Bazen gözle doğrudan temasa geçmeyen alerjenler de gözde tepki geliştirebilir. Bunlara bazı gıda maddeleri veya böcek sokmaları dahil olabilir.
Bazı kişilerde göz alerjileri ebeveynlerinden kalıtsal olarak geçmiş olabilir. Ebeveynlerden her ikisinde de alerji olması durumunda, kişide alerji gelişme olasılığı artar.
GÖZ ALERJİSİNİN TEŞHİSİ
Doğru tedaviyi uygulayabilmek amacıyla göz doktorunuz gözünüzde enfeksiyon mu yoksa alerjik konjunktivit mi olduğunu inceler. Alerjik konjunktivit genellikle kolaylıkla teşhis edilir. Göz doktoru, gözün yüzeyinde şişen kan damarları gibi göz alerjisi belirtileri olup olmadığına bakmak üzere yarık lamba mikroskobu kullanır. Size tıbbı geçmişinizi ve ailenizde alerji hikayesi olup olmadığını sorar.
Alerjiniz şiddetliyse veya alerjik konjunktivitiniz olup olmadığı belirgin değilse, göz doktorunuz gözünüzde belirli türde bir beyaz kan hücresi olup olmadığını görmek üzere tahlil yapabilir. Bu tahlilde, konjunktivanın ufak bir alanı nazikçe kazınarak toplanan doku, beyaz kan hücresine yönelik teste tabi tutulur.
GÖZ ALERJİSİNİN TEDAVİSİ
Göz alerjilerinin tedavisinde temel nokta, soruna sebep olan maddeyle teması ortadan kaldırmak veya kısıtlamaktır. Ama öncelikle hangi maddeden kaçınacağınızı bilmeniz gerekir. Gerekirse, bir alerji uzmanı tarafından alerjeni veya alerjenleri belirlemek üzere deri veya kan testi yapılabilir.
ALERJENLERDEN KAÇINMA
Polene alerjiniz varsa, havadaki polen miktarının en yüksek olduğu dönemlerde dışarı çıkmaktan olabildiğince kaçının. Havadaki polen miktarı genellikle sabah ile öğlen saatleri arasında ve akşamüstleri yoğunlaşır. Ayrıca rüzgâr sebebiyle havada polenlerin uçuştuğu esnada dışarıya çıkmaktan kaçının. Dışarı çıktığınız zaman güneş gözlüğü veya gözlük takarak polenlerin gözünüze kaçmasını engelleyebilirsiniz.
Evinizde ve arabanızda pencereleri kapalı tutun ve klima kullanın. Bu sayede iç mekânlarda polene ve diğer tahriş edici etmenlere maruz kalma seviyenizi düşürebilirsiniz. Pencere fanı kullanmayın çünkü bunlar polenleri ve diğer alerjenleri içeri çekebilir. Klimanızın devir yaparken alerjenleri içeri almasını engellemek üzere klima cihazınızın parçalarını temiz tutun.
Eğer alerjinizi tetikleyen unsur küf ise, yüksek rutubet seviyesinin küflerin gelişmesine sebep olduğunu aklınızda bulundurun. Evinizdeki rutubet seviyesini yüzde 30 ila 50 civarında tutmaya gayret edin. Bodrum katı, banyo ve mutfak gibi rutubetin yüksek olduğu alanları sık sık temizleyin. Özellikle bodrum katı gibi rutubetli ve nemli yerlerde nem giderici cihaz kullanmayı düşünebilirsiniz.
Eğer evdeki tozdan dolayı alerjik konjunktivit yaşıyorsanız, toz akarlarını cildinizden uzak tutmaya çalışın. Özellikle yatak odanıza dikkat edin. Yatak takımlarınızda özellikle de yastıklarınızda alerjen azaltan nevresim takımları kullanın. Yatak takımlarınızı sık sık en az 60 derece sıcaklıkta yıkayın.
Yerleri temizlerken alerjenleri yakalayabilmek için, kuru toz paspası ya da süpürgesi yerine ıslak paspas ya da temizlik bezi kullanın.
Eğer alerjiniz ev hayvanlarından kaynaklanıyorsa, mümkün olduğunca hayvanları evin dışında tutmaya gayret edin. Özellikle de evde beslenen hayvanları yatak odasından uzak tutmak önemlidir, böylelikle alerjensiz bir odada uyunabilir. Yer döşemesi olarak halı yerine ahşap ya da fayans tercih edin çünkü hayvan kepekleri halıların içine hapsolur. Bir ev hayvanına dokunduktan sonra mutlaka ellerinizi yıkayın ve hayvanların yanındayken giydiğiniz giysileri yıkayın.
Son olarak hiç bir zaman gözlerinizi ovalamayın çünkü yalnızca tahrişi arttırmış olursunuz.
GÖZ ALERJİLERİNİN GÖZ DAMLASI VE İLAÇLA TEDAVİSİ
Gözyaşı damlaları
Gözyaşı damlası alerjenleri gözden yıkayıp atarak geçici olarak göz alerjisinde rahatlama sağlar. Ayrıca göze nem kazandırarak kuru ve tahriş olmuş gözlerde rahatlama yaratır. Gözyaşı damlalarını reçetesiz olarak edinebilir ve günde en fazla altı kez kullanabilirsiniz. Koruyucu içermeyen gözyaşı damlalarını ise istediğiniz sıklıkta kullanabilirsiniz.
Dekonjestanlar (antihistaminikli veya antihistaminiksiz)
Dekonjestanlar, alerji kaynaklı göz kızarıklığını azaltır. Reçetesiz satılır. Tercih ettiğiniz dekonjestan göz damlası antihistaminik içeriyorsa kaşıntıyı da azaltabilir. Bu tür göz damlalarını iki ila üç günden fazla kullanmamanız gerekir. Daha uzun süreli kullanım, rahatsızlık veren belirtilerin ağırlaşmasına sebep olur.
Ağızdan alınan antihistaminikler
Ağızdan alınan antihistaminikler gözde kaşıntıyı rahatlatmaya yardımcı olabilir. Ama gözlerde kuruluk yaratarak göz alerjisi belirtilerini daha da ağırlaştırır.
Antihistaminikler/mast hücre stabilizatörleri
Kaşıntıyı azaltmak üzere bir antihistaminik ve aynı zamanda mast hücre stabilizatörü içeren göz damlaları göz alerjisini engellemekte fayda sağlar. Kaşıntıyı, kızarıklığı, sulanmayı ve yanmayı geçirmek üzere bu tip damlaları günde bir ya da iki kez kullanabilirsiniz. Kullanma sıklığınız, seçtiğiniz göz damlasına bağlıdır.
Kortikosteroidler
Kortizonlu göz damlaları kaşıntı, kızarıklık ve şişme gibi kronik ve şiddetli göz alerjisi belirtilerinin tedavisini sağlayabilir.
İmmünoterapi iğneleri
Alerjenden kaçınarak ya da göz damlaları veya ilaçlar yoluyla belirtiler kontrol altına alınamıyorsa, immünoterapi (alerji aşısı) bir seçenek olabilir. İmmünoterapide, az miktarda alerjen içeren bir iğne uygulanır. Zaman içinde doz kademeli olarak arttırılır, böylelikle vücudunuzun alerjenlere bağışıklık kazanması sağlanır.
Size en uygun tedavi yöntemini doktorunuz belirleyebilir.